Tysiące lat cynamonowej historii

Cynamon to jedna z najstarszych przypraw świata. Od tysięcy lat chroni także nasze zdrowie. Przybliżamy historię i niezwykłe możliwości cynamonu.

Początki historii cynamonu sięgają czasów starożytnych, kiedy jako przyprawa bywał bardziej ceniony od złota. Pierwsze zapiski o nim pochodzą z trzeciego tysiąclecia p.n.e., z Chin. Później w starożytnym Egipcie stosowano go nie tylko jako przyprawę, używany był także do balsamowania, jako jeden ze środków konserwujących ciało. Cynamon, jako przyprawa, jest uzyskiwany z kory wiecznie zielonego drzewa cynamonowego, należącego do rodziny wawrzynowatych i pierwotnie występującego głównie w południowo-wschodniej Azji oraz Australii. Obecnie, ze względu na zapotrzebowanie, jest uprawiany praktycznie na całym obszarze klimatu subtropikalnego, jednak najbardziej ceniony jest cynamon ze Sri Lanki (cynamonowiec cejloński). Najprawdopodobniej jest to najstarsza znana przyprawa świata i jako taki jest stosowany w postaci oczyszczonej kory cynamonowca, jako jej ususzone laski, bądź w postaci sproszkowanej. Bywa w użyciu także olejek cynamonowy.

Już historyczne, bądź tradycyjne jego użycie wykraczało daleko poza wyłącznie walory smakowe. Nie wiemy dziś, czy było to poparte ówczesnymi badaniami naukowymi, czy tylko zewnętrznymi obserwacjami. W zależności od kultury obejmowało ono biegunki, reumatyzm oraz niektóre zaburzenia miesiączkowe u kobiet.

Składniki aktywne cynamonu

Charakterystyczny zapach cynamonu pochodzi od obecności w nim olejków eterycznych (1-4%), które zresztą są obecne nie tylko w korze cynamonowca, ale i w innych jego częściach. Olejki eteryczne cynamonowca zawierają głównie aldehyd cynamonowy (60-80%). Kolejnym, cennym składnikiem cynamonu są flawonoidy (8%), a wśród nich głównie proantocyjanidyny i taniny cynamonowe.

Obecny stan wiedzy na temat składników aktywnych cynamonu pozwala na przyporządkowanie mu szeregu korzystnych działań na organizm. Zarówno aldehyd cynamonowy, jak i pary olejków cynamonowca są potencjalnymi związkami działającymi przeciwgrzybiczo. Zostało to potwierdzone w badaniach u ludzi cierpiących na wtórne zakażenia grzybicze jamy ustnej w przebiegu AIDS. Potwierdzono także działanie antybakteryjne tych składników. Wykazano również ich działanie przeciwalergiczne. Dodatkowo odkryto, że wodne ekstrakty cynamonu mogą być pomocne w leczeniu wrzodów. Ostatnie badania na zwierzętach wskazują na fakt, że cynamon może nasilać działanie insuliny poprzez poprawę zdolności reagowania na nią. W celu stricte terapeutycznego użycia w tym celu działanie to wymaga dalszych badań klinicznych, jednak wiadomo już dziś, że poziom glukozy we krwi spada po regularnym używaniu cynamonu. Wiadomo też, że aldehyd cynamonowy hamuje uwalnianie kwasu arachidonowego z płytek krwi przeciwdziałając ich agregacji, pośrednio przyczynia się przez to do hamowania zapalenia, bowiem szereg czynników zapalenia powstaje w wyniku degradacji tego związku. Kaskada kwasu arachidonowego jest już w dzisiejszej medycynie kanonem w poznawaniu tego procesu i większość metod leczenia zapalenia polega na jej hamowaniu na różne sposoby. Tradycyjnie już stosuje się cynamon dla poprawy trawienia i jest on cenny dla osób z problemami żołądkowo-jelitowymi. Proantocyjanidyny zawarte w cynamonie znane są ze swojego bardzo silnego działania zwalczającego wolne rodniki, stąd potencjalnie chronią organizm przed szkodliwym działaniem w wyniku ich powstawania na skutek np. skażeń chemicznych (np. środki ochrony roślin), działania metali ciężkich czy promieniowania jonizującego – czynników szkodliwych, tak powszechnych w obecnym świecie.

Możliwe zastosowania suplementacji cynamonem

Wsparcie procesów trawiennych

To najbardziej tradycyjne zastosowanie cynamonu. Może on być szczególnie cenny dla osób z problemami żołądkowo-jelitowymi, jak np. zespół jelita wrażliwego, dysbioza (zaburzenia w obrębie flory bakteryjnej jelit, niekiedy skutkujące wtórnymi zakażeniami grzybiczymi), skurcze żołądka oraz niestrawność. Brytyjska Farmakopea Zielarska (British Herbal Pharmacopoeia) zawiera wskazania do jego stosowania w niestrawnościach z wzdęciami, bębnicach i biegunkach. Olejki zawarte w cynamonie działają rozkurczowo. Ponadto dowiedziono, że niszczą różne patogeny. W różnych badaniach potwierdzono zdolność cynamonu do hamowania wzrostu bakterii i grzybów, w tym tak powszechnie powodujących problemy drożdżaków Candida albicans. Potwierdzono laboratoryjnie zdolność cynamonu do hamowania wzrostu niektórych szczepów tego drożdżaka niewrażliwych na flukonazol. Inne badania dowiodły skuteczności cynamonu w niszczeniu 4 gatunków Candida oraz różnych patogenów bakteryjnych przy braku wpływu na bakterie probiotyczne, naturalnie występujące w przewodzie pokarmowym.

Pomoc w regulacji poziomu glukozy we krwi

Badania in vitro, na zwierzętach i także na ludziach wykazały, że składniki cynamonu pobudzają receptory insuliny, hamują czynniki je inaktywujące i w ten sposób wspomagają jej działanie.
W jednym z badań, przeprowadzonym na 60 pacjentach z cukrzycą typu II, stwierdzono znaczne obniżenie (18-29%) średniego poziomu glukozy na czczo po 40 dniach podawania 1, 3 lub 6 gramów cynamonu dziennie. Nie odnotowano żadnych zmian w próbie kontrolnej przy użyciu placebo. W badaniu tym wykazano także obniżenie poziomu trójglicerydów, cholesterolu LDL i cholesterolu całkowitego przy braku istotnych zmian w poziomie cholesterolu HDL. Zaprzestanie podawania cynamonu spowodowało powrót do poprzednich poziomów. W innym badaniu stwierdzono średnie obniżenie poziomu glukozy o 10% u pacjentów przyjmujących ekstrakty cynamonowe przez 4 miesiące. Jeszcze inne badania na modelach szczurzych wskazują również na możliwość istotnej roli cynamonu w metabolizmie glukozy, a także regulacji ciśnienia krwi. Dieta o dużej zawartości cukrów może indukować nadciśnienie tętnicze oraz insulinooporność, wg ostatnich doniesień cynamon wpływa korzystnie na układ insulinowy obniżając w ten sposób także ciśnienie krwi. Co ciekawe, cynamon obniżał także skurczowe ciśnienie tętnicze u szczurów na diecie nie zawierającej cukrów; może to sugerować jego wpływ nie tylko na nadciśnienie indukowane dietą wysokowęglowodanową, ale także wpływ na inne, być może genetyczne przyczyny podwyższonego ciśnienia krwi. Tego typu badania są dalej prowadzone i z pewnością przyszłość ujawni nam więcej z tych stwierdzonych już mechanizmów. Osobom z podwyższonym poziomem glukozy w krwi stosującym suplementację cynamonem zaleca się oczywiście standardowe monitorowanie tego poziomu i ewentualną korektę dawkowania leków obniżających stężenie glukozy.

Właściwości antyoksydacyjne

Cynamon wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne. W porównaniu do innych przypraw wykazujących takie właściwości, a także niektórych chemicznych środków konserwujących zapobiega utlenianiu silniej. W działaniu tym jest skuteczniejszym zmiataczem wolnych rodników niż np. witamina E. Stąd może wynikać jego potencjalne działanie chroniące organizm przed szkodliwym wpływem wolnych rodników, przede wszystkim nadtlenkowych i wodorotlenkowych.

Działanie na płytki krwi oraz działanie przeciwzapalne

W badaniach wykazano, że aldehyd cynamonowy zapobiega agregacji płytek krwi poprzez hamowanie wydzielania kwasu arachidonowego z ich błon komórkowych, zmniejszając w ten sposób powstawanie mediatorów zapalenia. Zapobiega tym samym nieprawidłowej agregacji płytek, ułatwiając przepływ krwi i zmniejszając ryzyko powstawania zmian zakrzepowych. Ponadto proantocyjanidyny też zawarte w cynamonie są znane ze swoich właściwości zmniejszających przepuszczalność naczyń krwionośnych, w ten sposób dodatkowo polepszają krążenie krwi.

Możliwe obszary suplementacji cynamonem

• spowalnianie procesu starzenia
• odtruwanie (m.in. usuwanie metali ciężkich)
• kontrola poziomu glukozy, zapobieganie metabolicznemu syndromowi X
• wsparcie trawienia
• działanie przeciwzapalne
• działanie przeciwdrożdżycowe
• wsparcie wątroby
• odchudzanie i kontrola masy ciała

Zwykle stosowane dawki suplementacyjne cynamonu to od 1 do 4 gramów nieprzetworzonej kory dziennie.

Środki ostrożności i stany wymagające szczególnej uwagi

Cynamonu nie powinno stosować się w czasie ciąży i karmienia piersią. Należy zachować ostrożność w czasie stosowania leków rozrzedzających krew, stosowanie wyłącznie w porozumieniu z lekarzem. Diabetykom zaleca się standardowe kontrolowanie poziomu glukozy we krwi i stosownie do wyników, w porozumieniu z lekarzem modyfikacje dawek leków przeciwcukrzycowych, bądź cynamonu.

Ze zwykłą dla firmy Solgar niezwykle wysoką jakością chcemy przedstawić Państwu dwa nasze preparaty zawierające cynamon. Pierwszym z nich jest Cynamon wyprodukowany w technologii Pełna Siła Działania™, co oznacza obecność w kapsułce wyciągu z kory cynamonu (4:1 – 300 mg) w jego naturalnym otoczeniu nieprzetworzonej kory cynamonowej (200 mg). Taka kombinacja w wypadku większości czynników pochodzenia roślinnego zapewnia ich właściwe i optymalne przyswajanie oraz działanie. Całość stanowi równowartość 1400 mg nieprzetworzonej kory. Szklana, ciemna buteleczka zawiera 100 kapsułek. Drugim jest Cynamon i Kwas alfa-liponowy w szklanej buteleczce, zawierającej 60 tabletek. W każdej z nich jest 350 mg ekstraktu z kory cynamonu oraz 150 mg kwasu alfa-liponowego. Ten drugi składnik jest jednym z najsilniejszych znanych przeciwutleniaczy i wykazuje tutaj działanie synergistyczne wspomagając działanie samego cynamonu. Wykazuje także podobne właściwości korzystnego wpływu na przemianę lipidów i węglowodanów.

Autor tekstu: Oskar Berezowski