Czosnek: ząbek, który nas odmieni

2 min

2019-06-21

Jak pobudzić organizm do walki z przeziębieniem? Producenci syntetycznych leków i preparatów chemicznych pracują nad tym od lat. Tymczasem od wieków natura obdarza nas wspaniałymi roślinami i ziołami, które doskonale pobudzają nasz system obronny.

Nasz organizm jest wspaniałym mechanizmem, który potrafi się bronić przed infekcjami. Od dziesiątek tysięcy lat, człowiek rozumny uczy się jak stawiać odpór niebezpiecznym bakteriom i wirusom, tworząc system obronny. Potrafi także aktywnie tworzyć struktury, które specjalizują się w walce z konkretnymi zagrożeniami. Według badaczy człowiek od około 5000 lat do walki z infekcjami używa bardzo skutecznej substancji: czosnku.

Czosnek jest doskonale przebadany

Jest to także jeden z najlepiej przebadanych składników diety. Internetowy zbiór największej na świecie Amerykańskiej Narodowej Biblioteki Medycznej (United States National Library of Medicine, NLM) zawiera ponad 5700 doniesień naukowych na temat czosnku i jego składników. Analiza tych doniesień wskazuje, że czosnek może być stosowany w ponad 150 różnych problemach zdrowotnych. Jest stosowany z powodzeniem w zapobieganiu i leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów, infekcji wirusowych, bakteryjnych i innych.

2000 aktywnych biologicznie substancji w czosnku

Nic więc dziwnego, że jest także szeroko wykorzystywany przez producentów rozmaitych suplementów i paraleków. Tu ważne jest pewne zastrzeżenie. Według wielu badań naukowych jakość tych preparatów może znacząco się różnić. Kluczowe są bowiem warunki produkcji.
Czosnek jest bardzo złożoną chemicznie rośliną. Zawiera bowiem aż ponad 2000 aktywnych biologicznie substancji! Są to między innymi związki siarki, cukry, błonnik, flawonoidy, pektyna, witamina C, B1, PP, B2, B3, prowitamina A, potas, magnezu, wapń żelazo, miedź, nikiel, kobalt, chrom, selen i german.
Pod wieloma względami za najcenniejszy składnik uważa się alliinę i allicynę. I tu pojawia się problem. Na rynku niewiele jest bowiem preparatów tak wysokiej jakości, by gwarantować zawartość allicyny.

Allicyna? Sprawdź etykietę

Dlaczego o tym piszemy? Bo allicyna ma silniejsze działanie antybiotyczne niż penicylina czy tetracyklina. Jeśli więc poszukujemy naprawdę silnego preparatu sprawdźmy, czy producent gwarantuje na etykiecie odpowiedni poziom alliiny. W wyniku oddziaływania zawartego w czosnku enzymu allinazy na alliinę w środowisku wodnym powstaje właśnie allicyna.
Brzmi skomplikowanie? Proces ten nie jest łatwy do opanowania w masowej producji. Czosnek należy poddawać bardzo starannej, ostrożnej obróbce, bo allicyna jest substancją wysoce niestabilną. Tak więc sam preparat z czosnkiem w postani olejku, ekstraktu, to dopiero połowa sukcesu. Ważna jest gwarancja zawartości alliiny właśnie.

Czosnek może stymulować obronę

Gdy już ustaliliśmy jak powstaje allicyna i jak sprawdzić, czy preparat czosnkowy ją zawiera możemy przejść do jej zastosowania w profilaktyce zdrowia i walce z różnymi problemami zdrowotnymi. Udowodniono, że czosnek jest skuteczny w walce z wieloma chorobami, ale niemniej ciekawa jest jego rola stymulująca, pobudzająca nasz układ odpornościowy. Pisaliśmy już o tym, że nasz organizm potrafi się adaptować do trudnych warunków, ataków drobnoustrojów chorobotwórczych i dostosowywać swoją odpowiedź na zagrożenia. Może także korzystać ze wsparcia zewnętrznego. Wiele różnych substancji może stymulować układ immunologiczny. Taki proces nazywamy immunomodulacją. W przyrodzie występuje kilka roślin wykazujących działania immunomodulujące, takie jak modulacja wydzielania cytokin (białek wpływających na rozwój komórek układu odpornościowego); promocja fagocytozy (pochłanianie np. grzybów, bakterii lub wirusów) i aktywacja makrofagów (komórek układu odpornościowego); produkcja immunoglobulin (przeciwciał); reakcje alergiczne i proliferacja limfocytów. Ostatnio został do nich dołączony właśnie czosnek.

Dzięki temu czosnek ma działanie nie tylko doraźne, czyli jego efekt widzimy już podczas choroby, ale i profilaktyczne oraz wzmacniające nasz układ odpornościowy. Obecność czosnku w naszej diecie jest więc bardzo ważna i powinien pojawiać się w posiłkach nie tylko podczas okresu przeziębień. Warto go łączyć z witaminą C i cynkiem. Takie trio stanowi poważną broń w walce z przeziębieniami czy grypą.

Autor tekstu: Oskar Berezowski