Wszystkiemu winien tlen. To z niego komórki mięśniowe mogą tworzyć energię do pracy. Jednak podczas tej pracy, czyli wysiłku powstają też wolne rodniki – reaktywne formy tlenu. Na szczęście nasze ciało produkuje także przeciwutleniacze, które redukują destrukcyjny wpływ wolnych rodników. Kłopoty zaczynają się, gdy podczas wysiłku zaburzona zostaje równowaga między utleniaczami (mogącymi np. niszczyć DNA) a przeciwutleniaczami (antyoksydantami). Wtedy mówimy o stresie oksydacyjnym (spowodować może go też zanieczyszczone powietrze, palenie tytoniu czy promienie słoneczne). Zdaniem naukowców z Uniwersytetu Sztokholmskiego sok pomidorowy może jednak zredukować stres oksydacyjny.
Do takich wniosków doszli badając 15 niewytrenowanych zdrowych osób. Badani musieli podjąć 20-minutowy wysiłek (80 proc. maksymalnego tętna) na ergometrze. Naukowcy badali krew w trakcie wysiłku i godzinę po.
Likopen ochroni DNA
Osoby objęte badaniem musiały codziennie (przez 5 tygodni) pić 150 ml soku pomidorowego (zawierał 15 mg likopenu). Naukowcy oznaczali w ich krwi substancję nazywaną 8oxodG. To marker uszkodzeń oksydacyjnych komórkowego DNA, powstających w wyniku działania wolnych rodników. Wyniki krwi wskazały, że podczas wysiłku poziom 8oxodG podnosi się o 84 proc. gdy trenujący nie pili soku. W trakcie, gdy ćwiczący przyjmowali sok pomidorowy likopen w nim zawarty obniżał poziom 8oxodG.
Naukowcy ze Sztokholmu podkreślają, że pomidory oprócz likopenu zawierają również witaminę C, tokoferole i polifenole. Jednak wśród wszystkich przeciwutleniaczy (w szczególności karotenoidów) obecnych w soku pomidorowym, likopenu jest najwięcej i najlepiej znosi przemysłowe przetwarzanie.
– Witamina C i tokoferole ze świeżych pomidorów, są niszczone przez podczas podgrzewania.Dlatego uważamy, że działanie antyoksydacyjne soku pomidorowego to przede wszystkim zasługa likopenu – piszą badacze z Uniwersytetu Sztokholmskiego.
Pomidor zdrowszy, gdy przetworzony
Piękny, czerwony kolor pomidorów to sprawka właśnie likopenu. Ten karotenoid nadaje im nie tylko apetyczną barwę, ale i czyni z pomidora bardzo zdrowe warzywo. Świeże pomidory zawierają od 0,7 do 20 mg likopenu w 100g. Najzdrowsze, bo najbogatsze w witaminy, minerały i karotenoidy owoce dojrzewają naturalnie, na słońcu.
Pomidor jest wyjątkowym warzywem, gdyż likopen w nim zawarty uwalniany jest podczas gotowani i rozdrabniania (wtedy radykalnej redukcji ulegają jednak inne jego składniki). Znacznie lepiej wchłania się więc z przetworów (sosu, koncentratu, keczupu) niż ze świeżych owoców.
Zawartość likopenu w 100g:
- pasta pomidorowa: 5,4-150 mg,
- keczup: 9,9-13,4 mg,
- sos do spaghetti: 9,3-18,2 mg,
- marchewka 0,6-0,8 mg,
- arbuzy 2,3-7,2 mg,
- różowe grejpfruty: 0,3-3,4 mg.
