Kwaśna awantura w organizmie

2019-06-21

Ocet przez wieki był cenionym składnikiem diety. Intuicyjnie przypisywano mu właściwości lecznicze. Potem zapomniano o nim odstawiając na półkę z przyprawami. Dzięki najnowszym odkryciom wraca do łask w medycynie, gdzie ceni się go za udział w przemianie materii, jego rolę we wzmacnianiu włosów, pielęgnacji skóry i usuwaniu trucizn z organizmu.

Nabua rytmicznie uderzał motyką w spieczoną słońcem ziemię. Jego praca nie była ciężka, ojciec musiał przecież codziennie obrabiać wielkie kamienie, które wędrowały potem na mury Babilonu. W porównaniu z nim praca w ogrodzie wydawała się lekka. Miał dbać o daktylowce. Wzruszać ziemię i nawadniać ją. Nadzorujący pracę Ri-is-vul surowym okiem i bambusowym kijem sprawdzał co prawda kilka razy dziennie jego zaangażowanie, ale poza tym nie mógł narzekać. Dostawał przecież raz dziennie kawałek jęczmiennego chleba, a gdy Ri-is-vul nie patrzył podjadał także daktyle. Nie zawsze one jednak owocowały, zawsze na co  mógł liczyć przed rozpoczęciem pracy to kubek wody z octem, który stawiał go na nogi.

Kapłani też znali ocet

Nabula lubił ten kwaskowy smak i orzeźwienie jakie spływało na jego zmęczone ciało. Ojciec mówił, że Nabula miał szczęście. Dostawał ocet z daktyli. Na dworze Aleksandra Macedońskiego wytwarzano go także z winogron, granatów, fig. Podobno kapłani leczyli nim rozmaite choroby, od owrzodzeń skóry, po bóle głowy, zaburzenia trawienia i ogólne osłabienia. Nawet bezsenność na dworze łagodzono napojami z octem.

Kwas octowy pod lupą

Gdy Nabua chował się w cieniu daktylowca i miał krótką chwilę na odpoczynek i przegryzienie kawałka chleba, lubił słuchać opowieści o pałacowych medykach. 2300 lat później inny chłopiec o imieniu Nabua, w cieniu bagdadzkich palm, mógłby usłyszeć od współczesnych medyków o tym dlaczego przez ponad dwa tysiące lat ludzie stosowali ocet. Dopiero na przełomie VIII i IX wieku arabski alchemik Dżabir Ibn Hajjan wyizolował z niego kwas octowy. Tysiąc lat później, dzięki badaniom niemieckiego chemika Georga Ernsta Stahla naukowcy nauczyli się jak dokonywać destylacji kwasu octowego z octu i wytwarzać czystą substancję.

Zanim to jednak się stało wielu lekarzy wierzyło w ocet. Już w Starym Testamencie można było przeczytać o jego działaniu. W XI wieku przeorysza Hildegarda von Bingen nie przebierała w słowach opisując zalety octu: „oczyszcza cuchnącego człowieka i sprawia, że jedzenie przechodzi swoją właściwą drogę”. O co mogło chodzić jednej z prekursorek współczesnej medycyny żywieniowej?

Droga przez żłołądek do jelit

Z pomocą pospieszyli  w 1965 roku Medzihradsky i Lamprecht. Prześledzili oni drogę, jaką pokonuje w naszym organizmie kwas octowy. Nie jest on rozkładany w żołądku, lecz rzeczywiście dociera do jelit, gdzie niszczy bakterie gnilne. Stamtąd kwas przedostaje się do krwi. W jelicie cienkim wydzielane są ponadto enzymy niezbędne do rozkładu białka na aminokwasy oraz do spalania i trawienia tłuszczów.

Wspomaganie octem

Gdyby Nabua pochylił się nad najnowszymi badaniami naukowymi dowiedziałby się ponadto, że  większość biochemicznych przemian składników, które mają miejsce w naszych organizmach, przechodzi przez fazę produktu pośredniego, jakim jest kwas octowy. Podczas rozkadu białka, tłuszczów, powstaje właśnie kwas octowy. Dostarczając go nieco więcej, wspomagamy więc nasze ciało w tych procesach.

Kwas octowy poprawia zwiększenie kwasowości pożywienia, pomaga lepiej uwalniać minerały (wapń, potas, żelazo) z ich trudno przyswajalnych związków, powodując lepsze ich wykorzystywanie przez organizm. Kwas octowy krąży także w naszych żyłach, chroniąc je przed powstawaniem złogów wapiennych.

Szklanka wody z octem rano

Surowy Ri-is-vul wiedział więc co robi, krzepiąc swojego pracownika kubkiem z wodą wzmocnioną octem rano, przed pracą. Zawartość octu we krwi jest najwyższa około 2 godzin od spożycia. Wtedy Nabua pracował z największą ochotą, a jego zmysły były bardziej wyczulone na owoce otaczające go wokół. To owoce są ważnym źródłem kwasu octowego. Były nim w Babilonie i pozostały do dziś.

Autor tekstu: Oskar Berezowski
 

ABC otyłości, Naveed Sattar, Mike Lean, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,Warszawa 2009, wyd.1

Gas chromatographic determination of acetic acid in biological material

This error message is only visible to WordPress admins

Error: No feed with the ID 2 found.

Please go to the Instagram Feed settings page to create a feed.